Środki chemiczne w rolnictwie.
Środki ochrony roślin to substancje lub ich mieszaniny, przeznaczone do ochrony roślin uprawnych
przed organizmami szkodliwymi, niszczenia niepożądanych roślin lub regulowania wzrostu. Są
szeroko stosowane w rolnictwie, na równi z nawozami sztucznymi. Niestety przy braku odpowiedniej
ochrony, mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia: powodować choroby nowotworowe, działać
mutagennie (powodując zmiany w organizmach przyszłych pokoleń) lub negatywnie wpływać na
rozrodczość. Zagrożenie występuje na każdym etapie kontaktu ze środkami chemicznymi, od
magazynowania poprzez używanie i utylizację resztek, włącznie z postępowaniem z pustymi
opakowaniami. Dokładna liczba zatruć przewlekłych środkami ochrony roślin w Polsce nie jest znana.
W 2018 KRUS nie odnotował żadnego zgłoszenia o zatruciach środkami chemicznymi. Wynika z tego,
iż świadomość skutków zatruć jest wysoka i rolnicy w bezpieczny sposób je stosują. Niemniej jednak
przypominamy podstawowe zasady używania środków chemicznych, zwłaszcza dla początkujących
rolników.
Zasady przechowywania
Przechowywanie w wydzielonym, oznakowanym pomieszczeniu, zamykanym na klucz (tak aby nie miały tam dostępu zwłaszcza dzieci), posiadającym sprawną wentylację oraz sprawną instalację
elektryczną. Wszystkie środki powinny być przechowywane w oryginalnych opakowaniach i mieć
czytelne etykiety. Nie wolno przechowywać środków chemicznych w opakowaniach spożywczych
(np. w butelkach po napojach)
Stosowanie
Ze środkami ochrony roślin mogą pracować wyłącznie dorośli mężczyźni. Nie wolno zatrudniać kobiet i dzieci. Osoby stosujące oraz nabywające preparaty zaliczane do bardzo toksycznych i
toksycznych (I i II klasy) dla ludzi, powinny zostać przeszkolone i legitymować się świadectwem
ukończenia szkolenia nt. stosowania i postępowania ze środkami ochrony roślin, do czego
zobowiązuje Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. Nr 11 z 27 stycznia 2004
roku, poz. 94).
Odzież ochronna
Na rynku dostępna jest szeroko gama odzieży oraz akcesoriów ochronnych. Podstawowa odzieżochronna używana w zależności od rodzaju uprawy to: rękawice, nakrycie głowy, (kapelusz rybacki
lub kaptur), ubranie wodoszczelne, kombinezon, okulary lub ekran ochronny, buty gumowe lub
igielitowe, półmaska.
Pamiętajmy:
- preparaty stosujemy wyłącznie zgodnie z przeznaczeniem
- upewniajmy się, czy dany środek można stosować w strefach ochronnych źródeł i ujęć wody,
czy w pobliżu pola, które ma być opryskiwane, nie ma pastwisk lub owocujących roślin
- przestrzegajmy okresu karencji
- oznakowujmy opryskiwane pola
- prowadźmy ewidencję wykonywanych zabiegów
- czytajmy etykiety, aby wiedzieć, jak magazynować i postępować z opakowaniami oraz resztkami
cieczy użytkowej, znać objawy zatrucia środkiem i sposoby udzielania pierwszej pomocy.
W każdym gospodarstwie powinna znajdować się apteczka pierwszej pomocy w wypadku zatrucia środkamio chrony roślin.
W przypadku zatrucia postępujemy zgodnie z instrukcją na etykiecie. Poniżej podajemy kilka
informacji w przypadku, kiedy jest ona nieczytelna lub zniszczona.
Jeśli zatrucie nastąpiło przez:
Skórę – włóż rękawice gumowe i zdejmij z zatrutego zanieczyszczone ubranie. Umyj skórę dużą
ilością letniej wody (najlepiej z mydłem). Usuń resztki trucizny.
Układ oddechowy - wynieś zatrutą osobę poza zasięg oddziaływania trucizny. Rozluźnij odzież. Okryj
go przed oziębieniem i osłoń przed słońcem.
Układ pokarmowy – jeśli od chwili zatrucia upłynęło nie więcej niż 6 godzin, spróbuj wywołać
wymioty poprzez podanie dużej ilości wody (dwa i więcej litrów) lub roztworu soli kuchennej. Jeżeli
zatruty jest nieprzytomny, nie wolno niczego podawać do picia i jedzenia, ani wywoływać ymiotów.
Nie wolno podawać oleju rycynowego i innych tłuszczów (także mleka!), gdyż ułatwiają one
wchłanianie się trucizny.
Zagrożenia wynikające ze stosowania środków ochrony roślin mogą skutkować utratą zdrowia
lub życia. Pomimo wysokiej świadomości wśród rolników na temat stosowania różnych środków
chemicznych, nie należy nigdy lekceważyć zagrożeń. Zdrowie i życie nasze oraz naszych najbliższych,
są najważniejsze.
PT KRUS Trzebnica
Marek Rusak